در شرایطی که آلودگی هوا، ایمنی پایین خودروهای فرسوده و مصرف بالای سوخت به چالش‌های جدی کشور تبدیل شده‌اند، طرح اسقاط خودروهای فرسوده به عنوان یک سیاست مهم دولت در دستور کار قرار گرفته است. اما تحقق این طرح بدون همراهی صنعت خودروسازی ممکن نیست. خودروسازان داخلی در سال ۱۴۰۴ چه نقشی در اسقاط خودرو ایفا می‌کنند؟ چه شرکت‌هایی پیشگام این مسیر هستند و مزایای هرکدام برای مالکان خودروهای فرسوده چیست؟
در ادامه، نگاهی انداخته‌ایم به مشارکت کلیدی‌ترین خودروسازان کشور در طرح‌های اسقاط و جایگزینی خودروهای فرسوده.
سایپا؛ پیشگام در اجرای اسقاط با مدل‌های متنوع
گروه خودروسازی سایپا یکی از اصلی‌ترین بازیگران طرح اسقاط در سال ۱۴۰۴ است. این شرکت با اجرای طرح‌های گسترده اسقاط در سال‌های گذشته، حالا به یکی از پایگاه‌های ثابت مالکان خودروهای فرسوده تبدیل شده است.
در طرح‌های سایپا، دارندگان خودروهای فرسوده می‌توانند با ثبت‌نام در سامانه‌های اختصاصی، خودروی خود را به مراکز اسقاط طرف قرارداد تحویل دهند و پس از دریافت گواهی اسقاط، در خرید خودروهای تولیدی این شرکت مانند شاهین، کوییک، ساینا و تیبا از تخفیف و تسهیلات بهره‌مند شوند.
سایپا همچنین با برخی بانک‌ها برای ارائه وام خرید همکاری کرده و فرآیندهای ثبت‌نام و تخصیص گواهی اسقاط را تا حدودی دیجیتالی کرده است.
ویژگی متمایز: ارائه تسهیلات خرید و تخفیف قابل توجه برای خودروهای اقتصادی با مصرف پایین.
ایران‌خودرو؛ از پژو ۲۰۷ تا کامیونت سنگین
دیگر ستون صنعت خودروسازی کشور، یعنی ایران‌خودرو نیز برنامه‌های فعالی در حوزه اسقاط دارد. این شرکت با تولیدات متنوع در کلاس‌های سواری، وانت و سنگین، امکان اسقاط و جایگزینی برای طیف وسیع‌تری از مالکان خودرو را فراهم کرده است.
در طرح اسقاط ایران‌خودرو، دارندگان خودروهای فرسوده می‌توانند از گواهی اسقاط به‌عنوان بخشی از وجه خرید محصولات داخلی این شرکت شامل دنا، پژو ۲۰۷، رانا، سورن و حتی کامیونت‌های آتامان بهره‌مند شوند.
علاوه بر این، ایران‌خودرو دیزل نیز به طور جداگانه طرح‌هایی برای نوسازی ناوگان نیمه‌سنگین و سنگین اجرا می‌کند و کامیون‌های فرسوده را با کامیونت و کامیون‌های دیزلی جدید جایگزین می‌سازد.
نکته کلیدی: تنوع محصول و مشارکت در اسقاط خودروهای سنگین، ایران‌خودرو را به گزینه‌ای مناسب برای ناوگان عمومی و باربری تبدیل کرده است.
دریافت گواهی برای این خودروها از طریق ثبت نام و اسقاط خودرو در سایت زیر:
https://khodrofarsude.com/scrapping-car-centers/
بهمن‌موتور و بهمن‌دیزل؛ بازیگر قدرتمند بخش تجاری
در بخش خودروهای تجاری و نیمه‌سنگین، گروه بهمن (شامل بهمن‌موتور و بهمن‌دیزل) از جمله فعال‌ترین شرکت‌ها در طرح‌های اسقاط محسوب می‌شود. این شرکت به‌ویژه با طرح تعویض نیسان فرسوده با کامیونت‌های نو مانند ایسوزو NMR و شیلر توانسته نقش پررنگی در ارتقای ایمنی جاده‌ای ایفا کند.
در سال ۱۴۰۴، بهمن‌دیزل همچنان طرح‌های جایگزینی برای وانت‌های کاربراتوری فرسوده با کامیونت‌های کم‌مصرف دیزلی را ادامه می‌دهد و با ارائه تسهیلات خرید و تحویل فوری، بخش عمده‌ای از بازار اسقاط خودروهای سبک باری را به خود اختصاص داده است.
مزیت مهم: تمرکز بر ناوگان فعال در حمل‌ونقل شهری و بین‌شهری و جایگزینی سریع خودروهای پرتردد.
کرمان‌موتور؛ حضور محدود اما هدفمند
شرکت کرمان‌موتور نیز با معرفی طرح‌هایی برای مشارکت در اسقاط خودروهای سواری، تلاش کرده سهمی از بازار نوسازی ناوگان سبک را به خود اختصاص دهد. گرچه حجم مشارکت این شرکت در مقایسه با سایپا یا ایران‌خودرو کمتر است، اما مالکان خودروهای فرسوده در برخی موارد می‌توانند با ارائه گواهی اسقاط، برای خرید محصولات کرمان‌موتور مانند جک S3 یا KMC اقدام کنند.
کرمان‌موتور بیشتر روی خودروهای کراس‌اوور اقتصادی تمرکز دارد و بنابراین برای کسانی که تمایل دارند خودرویی کمی متفاوت از خودروهای رایج بازار داشته باشند، می‌تواند گزینه‌ای جذاب باشد.
چالش: محدود بودن مدل‌های جایگزین و تعداد کمتر مراکز اسقاط طرف قرارداد.
خودروسازان خصوصی؛ غایبان یا بازیکنان خاموش؟
در بین خودروسازان خصوصی، مشارکت در طرح‌های اسقاط هنوز بسیار محدود و پراکنده است. شرکت‌هایی مانند مدیران‌خودرو و فردا موتورز تاکنون برنامه مشخص یا فراگیری برای اسقاط خودرو اعلام نکرده‌اند. این در حالی است که با توجه به حضور این برندها در بازار و تقاضای بالای مشتریان برای خودروهای چینی، انتظار می‌رفت آن‌ها نیز در این مسیر فعال‌تر باشند.
دلایل مختلفی از جمله وابستگی به قطعات وارداتی، قیمت بالاتر محصولات و محدودیت در ارائه تسهیلات، باعث شده حضور خودروسازان خصوصی در حوزه اسقاط خودرو فعلاً بسیار کم‌رنگ باشد.
جمع‌بندی: از طرح‌های سراسری تا فرصت‌های تخصصی
در سال ۱۴۰۴، طرح اسقاط خودروهای فرسوده دیگر یک پروژه شعاری نیست، بلکه به برنامه‌ای گسترده و قابل اجرا تبدیل شده است که بخش قابل توجهی از آن به مشارکت خودروسازان داخلی وابسته است. در این میان، سایپا و ایران‌خودرو همچنان نقش اصلی را ایفا می‌کنند و با ارائه طرح‌های متنوع، سهم عمده‌ای از بازار نوسازی را در دست دارند.
گروه بهمن نیز در بخش خودروهای تجاری حضوری پررنگ و مؤثر دارد و به یکی از گزینه‌های اصلی برای رانندگان حمل‌ونقل بین‌شهری و باربری شهری تبدیل شده است. در کنار این‌ها، کرمان‌موتور تلاش دارد با طرح‌های محدود اما تخصصی، پاسخ‌گوی بخشی از تقاضا باشد.
در نهایت، انتخاب بهترین مسیر برای اسقاط، نیازمند بررسی دقیق شرایط مالی، نوع خودروی فرسوده، و هدف مالک از تعویض خودرو است. آنچه مسلم است، با همکاری بیشتر خودروسازان و ارائه مشوق‌های واقعی، مسیر نوسازی ناوگان کشور می‌تواند با سرعت و اثرگذاری بیشتری ادامه یابد.
